Witaminy i minerały

Witaminy i minerały - co to?

Witaminy i minerały to cenne mikroskładniki, które są niezbędne do zachowania homeostazy ustroju i prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Witaminy to wyróżniające się prostą budową substancje egzogenne, które muszą być dostarczane do ustroju z zewnątrz - wraz z codziennym pożywieniem lub w razie konieczności w postaci suplementów diety, ponieważ ludzki organizm nie jest zdolny do ich samodzielnej syntezy. To naturalne lub syntetyczne składniki które, choć nie pełnią funkcji odżywczych ani energetycznych, odgrywają istotne role w ustroju człowieka, dlatego też są niezbędne do właściwej pracy ludzkiego organizmu.

Minerały, określane również mianem składników mineralnych, stanowią natomiast pozostałości po mineralizacji tkanek w postaci popiołu. To pierwiastki, które nie odgrywają roli energetycznych w ustroju, lecz są niezbędne do optymalnej pracy ludzkiego organizmu.

Witaminy i minerały - podział

Wśród witamin można wyróżnić:

• związki rozpuszczalne w wodzie, takie jak witamina C oraz witaminy z grupy B, których nadmiar może być usuwany z ustroju wraz z moczem i potem;

• składniki rozpuszczalne w tłuszczach, takie jak witamina A, E, D oraz witamina K, które mogą być magazynowane w ustroju.

Składniki mineralne można natomiast podzielić ze względu na zawartość poszczególnych substancji w organizmie człowieka. Tym samym można wyróżnić:

• makroelementy, określane również mianem głównych pierwiastków, których zawartość w ustroju wynosi więcej niż 0,01%, a dobowe zapotrzebowanie na związki przekracza 100 mg - do tej grupy można zaliczyć m.in. wapń, magnez, potas, chlor czy sód;

• mikroelementy, obecne w organizmie człowieka w niewielkich ilościach, których zawartość w ustroju wynosi mniej niż 0,01%, a dobowe zapotrzebowanie na składniki nie przekracza 100 mg - do tej grupy można zaliczyć m.in. selen, jod, fluor czy mangan.

Źródła witamin i minerałów w codziennej diecie

Witaminy i minerały to składniki powszechnie dostępne w żywności, które można dostarczać do ustroju wraz z codziennym pożywieniem. Za źródła mikroskładników uznaje się przede wszystkim świeże warzywa i owoce, m.in. zielone warzywa liściaste, owoce cytrusowe, jagody, maliny, truskawki, paprykę, marchew, ziemniaki czy buraki.

Niektóre witaminy i składniki mineralne mogą być obecne również w innych produktach spożywczych, np. za źródła witaminy K można uznać jaja i wątróbkę, z kolei skarbnicę witaminy B1 stanowią produkty zbożowe. Źródłem żelaza jest mięso i suche nasiona roślin strączkowych, natomiast wapń można dostarczać do ustroju wraz z produktami mlecznymi.

Witaminy i minerały coraz częściej można znaleźć również w postaci suplementów diety, które stanowią skoncentrowane źródła pożądanych mikroskładników.

Witaminy i minerały - właściwości. Jakie funkcje pełnią witaminy i składniki mineralne w ustroju człowieka?

Wszystkie witaminy i składniki mineralne są odpowiedziane za utrzymanie homeostazy organizmu, jednak poszczególne związki mogą pełnić różnorodne funkcje w ustroju.

Witaminy z grupy B, takie jak tiamina i ryboflawina mogą przyczyniać się do utrzymania optymalnego metabolizmu energetycznego, a jednocześnie mogą wspomagać prawidłową pracę układu nerwowego. Witamina C może wspierać optymalną produkcję kolagenu w celu zapewnienia właściwego funkcjonowania naczyń krwionośnych, kości, zębów, skóry i chrząstki, natomiast witamina D może wspierać zachowanie zdrowych kości i zębów oraz prawidłowe funkcjonowanie mięśni. Witamina E może wspomagać ochronę komórek przed stresem oksydacyjnym, witamina K może przyczyniać się do prawidłowego krzepnięcia krwi, z kolei witamina A może wspierać utrzymanie prawidłowego widzenia.

Wśród najpopularniejszych składników mineralnych warto zwrócić uwagę na fakt, iż wapń może pomagać w optymalnym funkcjonowaniu mięśni i może wspierać utrzymanie właściwego przekaźnictwa nerwowego, natomiast magnez może przyczyniać się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia. Potas może wspomagać prawidłową pracę układu nerwowego, a żelazo może wspierać optymalny transport tlenu w organizmie, a także może pomagać w prawidłowej produkcji czerwonych krwinek i hemoglobiny. Cynk może wspomagać właściwą syntezę DNA, jak również może wspierać utrzymanie prawidłowych funkcji poznawczych, z kolei mangan może pomagać w prawidłowym tworzeniu tkanek łącznych.

Suplementy witaminowe - dla kogo?

Suplementy witaminowe mogą okazać się szczególnie pomocne wśród osób wyróżniających się zwiększonym zapotrzebowaniem na cenne mikroskładniki, które mają trudności z dostarczeniem do ustroju odpowiednich ilości pożądanych substancji wraz z codziennym jadłospisem. Tym samym preparaty zawierające witaminy i minerały mogą stanowić wartościowe wsparcie wśród osób aktywnych fizycznie i sportowców regularnie uprawiających intensywne wysiłki fizyczne, a także w gronie konsumentów narażonych na długotrwały stres i niekorzystne warunki środowiskowe. Suplementy witaminowe mogą być dobrym rozwiązaniem również wśród osób stosujących restrykcje żywieniowe, np. w gronie wegetarian i wegan.

Jaki suplement witaminowy jest najlepszy?

Na rynku suplementów diety coraz częściej można znaleźć witaminy dla sportowców, które występują w formie jednoskładnikowych produktów, dostarczających do ustroju wyłącznie jedną, pożądaną substancję, lub w postaci kompleksowych suplementów diety, które umożliwiają podaż wielu cennych składników jednocześnie. Co więcej, preparaty witaminowe są dostępne w różnorodnych formach, m.in. w postaci tabletek musujących, w proszku, w formie napojów, poręcznych żeli i saszetek, a wybór odpowiedniego suplementu diety stanowi kwestię indywidualną, która zależy m.in. od potrzeb sportowca, rodzaju i intensywności wykonywanego wysiłku fizycznego, a także od preferencji konsumenta.

Najlepsze witaminy dla sportowców zawierają pożądane mikroskładniki, a jednocześnie nie dostarczają do ustroju zbędnych produktów i wypełniaczy. To dobrze przebadane preparaty wysokiej jakości, które wyróżniają się atrakcyjną kompozycją smakową i wygodnym oraz poręcznym opakowaniem. To suplementy, które mogą stanowić cenne wsparcie podczas uprawianych na co dzień aktywności fizycznych.