Czym są izotoniki – jak działają i kiedy warto po nie sięgać? Przeczyt

Ważnym elementem diety sportowca wpływającym na utrzymanie pełnej sprawności i zdrowia jest dbanie o prawidłowe nawodnienie organizmu. Jest ono kluczowe dla właściwej pracy mózgu, regulacji temperatury ciała oraz dla sprawnego transportu składników odżywczych. Do grupy napojów często polecanych zawodnikom należą izotoniki. Stosuje się je u osób zdrowych w celu uzupełnienia witamin, elektrolitów oraz wody po zakończeniu treningu.

Jak działa i co daje izotonik? Czy napoje izotoniczne mogą wywoływać skutki uboczne? Sprawdź, co warto wiedzieć na temat popularnych preparatów bogatych w elektrolity, powszechnie wykorzystywanych w świecie sportowców.

Izotonik - co to jest?

Intensywny trening to wysiłek fizyczny, który wytrąca organizm ze stanu równowagi, czyli homeostazy. By zawodnik mógł utrzymać formę, musi pamiętać nie tylko o odpowiednio zbilansowanej diecie i regeneracji, ale także o regularnym nawadnianiu organizmu. W tym celu stworzono napoje izotoniczne - preparaty wyróżniające się osmolalnością zbliżoną do płynów ustrojowych człowieka, które zawierają optymalną ilość składników mineralnych, witamin oraz substancji energetycznych, takich jak węglowodany.

Wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje izotoników:

napoje hipertoniczne, które ze względu na wysoką zawartość cukrów mogą być wykorzystywane w celu uzupełnienia zapasów glikogenu,
napoje hipotoniczne, które są polecane do szybkiego nawodnienia, zwłaszcza w wysokich temperaturach,
napoje izotoniczne wyróżniające się podobnym stężeniem elektrolitów i cukrów do płynów ustrojowych, które pozwalają na skuteczne nawodnienie organizmu podczas intensywnego wysiłku fizycznego.

Izotoniki umożliwiają nie tylko uzupełnienie elektrolitów utraconych w procesie wydzielania potu podczas ćwiczeń. Suplementy te dodatkowo chronią zawodnika przed zagrożeniami zdrowotnymi wynikającymi z odwodnienia takimi jak ból i zawroty głowy, zmęczenie, rzadsze oddawanie moczu, a w zaawansowanych przypadkach omdlenia i utrata przytomności.

Skład napojów izotonicznych - co zawierają?

Napoje izotoniczne w swoim składzie zawierają składniki odżywcze w proporcjach zbliżonych do tych, które znajdują się w płynach ustrojowych człowieka, czyli w osoczu krwi oraz w pocie. W ich recepturach często występują też cukry proste takie jak glukoza i fruktoza, które dostarczają energii. Ponadto skład napojów izotonicznych jest wzbogacany o składniki mineralne takie jak:

sód,
potas,
magnez,
wapń.

W izotonikach przeznaczonych dla profesjonalnych sportowców nierzadko można też znaleźć witaminy z grupy B, wspierające prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego oraz kofeinę, która zwiększa koncentrację i wydajność podczas ćwiczeń.

Jak działają izotoniki?

Specjalne napoje będące rozwodnionymi roztworami elektrolitów i węglowodanów pomagają sportowcom w utrzymaniu odpowiedniej równowagi wodno-elektrolitowej w organizmie. Dzięki osmolalności zbliżonej do płynów ustrojowych człowieka zawarte w nich składniki są szybko i dobrze przyswajane przez organizm.

Napoje izotoniczne nie tylko sprzyjają zwiększeniu wydolności i wytrzymałości w krótkim czasie. Ich zadaniem jest także przeciwdziałanie odwodnieniu, które zaburza prawidłowy przebieg procesów metabolicznych oraz zmniejsza sprawność mechanizmów termoregulacyjnych. Należy pamiętać, że działanie izotoników jest szczególnie ważne podczas intensywnego wysiłku fizycznego, kiedy organizm zawodnika traci spore ilości wody oraz elektrolitów.

Czy elektrolity i izotonik to to samo?

Zarówno elektrolity, jak i napoje izotoniczne stanowią popularne wśród sportowców rozwiązanie, pomagające w utrzymaniu odpowiedniego poziomu nawodnienia organizmu. Preparaty te na pierwszy rzut oka niczym się od siebie nie różnią, w rzeczywistości jednak mają zupełnie inne składy i działanie. Głównym celem izotoniku jest szybkie i efektywne nawodnienie oraz dostarczenie energii. Z kolei elektrolity regulują równowagę wodno-elektrolitową oraz wspierają prawidłowe funkcjonowanie układu mięśniowego i nerwowego.

Wybór między izotonikiem a elektrolitami powinien zależeć przede wszystkim od czasu trwania i intensywności treningu, indywidualnych potrzeb organizmu, a także od całościowej kompozycji codziennej diety.

Czy izotonik to energetyk?

Osoby początkujące, które dopiero stawiają pierwsze kroki w sporcie, często zastanawiają się, czy izotonik to energetyk. Napojów izotonicznych nie powinno utożsamiać się z preparatami energetyzującymi, ponieważ zwykle nie zawierają w swoim składzie stymulantów, które mają na celu pobudzenie organizmu oraz poprawę wydolności psychoruchowej.

Celem izotoników jest uzupełnienie substancji utraconych podczas intensywnych ćwiczeń, takich jak sód, potas, magnez, wapń. Napoje energetyczne również mogą zawierać w składzie minerały, ale ich podstawowym zadaniem jest przede wszystkim dostarczenie szybkiego zastrzyku energii. To kluczowa różnica między izotonikiem a energetykiem.

Co daje picie izotoników?

Odpowiednio skomponowany napój izotoniczny może pomóc w uzupełnieniu minerałów utraconych wraz z potem oraz w przywróceniu optymalnej równowagi wodno-elektrolitowej. Istotnym składnikiem tego typu preparatów są też węglowodany, które metabolizowane podczas ćwiczeń dostarczają mięśniom paliwa oraz zwiększają ogólną wydajność organizmu.

Czy izotonik jest zdrowy? Rosnący trend na zdrowe odżywianie spowodował, że wiele osób decyduje się na samodzielne przygotowywanie tego rodzaju płynów. Domowy napój izotoniczny może przyrządzić zarówno na bazie wody, jak i soku owocowego, a odpowiednie stężenie węglowodanów można uzyskać poprzez dodatek miodu, syropu klonowego lub daktylowego.

Kiedy warto sięgać po napoje izotoniczne?

Po napoje izotoniczne najczęściej sięgają sportowcy podczas intensywnego wysiłku fizycznego, takiego jak trening sportowy lub długie biegi. Izotoniki są polecane także amatorom, którzy wykonują wysiłek fizyczny trwający dłużej niż godzinę, w tym w wysokich temperaturach.

Kiedy jeszcze warto sięgnąć po napój izotoniczny? Izotonik możesz stosować w celu:

zapobiegania odwodnieniu,
uzupełnienia niedoborów powstałych po intensywnych ćwiczeniach,
utrzymania odpowiedniej wydajności podczas aktywności fizycznej,
przeciwdziałania zaburzeniom równowagi elektrolitowej i zmęczeniu mięśni.

Według specjalistów w niektórych przypadkach napoje izotoniczne mogą stanowić lepsze rozwiązanie niż woda, zwłaszcza jeśli chodzi o przyspieszenie procesów regeneracyjnych po wysiłku oraz wyrównanie gospodarki wodno-elektrolitowej.

Czy dzieci mogą pić izotoniki?

Częstym pytaniem pojawiającym się w kontekście korzystania z napojów izotonicznych jest to, czy stanowią one dobry wybór w przypadku dzieci. Jak się okazuje, młodzi zawodnicy, którzy regularnie wykonują intensywne treningi, mogą sięgać po izotoniki w celu uzupełnienia strat jonów soli i zapobiegania spadkowi energii.

Trzeba jednak mieć świadomość, że tego typu napoje poza witaminami i składnikami mineralnymi często zawierają spore ilości cukru oraz konserwantów, które mogą niekorzystnie wpłynąć na rozwijający się organizm. Dlatego rekomenduje się, aby dzieciom podawać napoje izotoniczne wyłącznie wtedy, kiedy naprawdę jest to konieczne oraz po wcześniejszym zapoznaniu się z ich składem.

Zadbaj o odpowiednie nawodnienie z Ethicsport!

Napoje izotoniczne to preparaty, z których najczęściej korzystają sportowcy oraz osoby aktywne fizycznie. W rzeczywistości mają jednak znacznie szersze zastosowanie. Mogą być spożywane także podczas sporadycznego wysiłku fizycznego, podczas przebywania w gorącym środowisku oraz w celu zapobiegania odwodnieniu organizmu.

Poszukując najlepszych elektrolitów do picia, warto zapoznać się z propozycjami dostępnymi w sklepie Ethicsport. W jednym miejscu znajdziesz duży wybór preparatów elektrolitowych, które skutecznie wspierają nawodnienie organizmu. Dzięki formułom wolnym od zbędnych dodatków mogą stanowić doskonały wybór dla wszystkich osób dbających o zdrowy styl życia, które pragną dostarczać do ustroju wyłącznie pożądane substancje, bez konserwantów i wypełniaczy.